Aby dziecko wyrobiło sobie dobre nawyki żywieniowe, należy w domu:

• dbać o zdrowe odżywianie, gdyż dziecko chętnie naśladuje osoby dla niego ważne. Warto to wykorzystać i nauczyć swoją pociechę zasad zdrowego odżywiania;

• zadbać o wykluczenie słodkich napojów. Nie podawać dziecku soków i przyzwyczajać do smaku wody;

• pamiętać, aby na stole nie zabrakło zdrowych przekąsek w postaci warzyw, owoców i orzechów, które posiadają szereg cennych składników odżywczych;
• nie zmuszać dziecka do jedzenia i pozwolić mu na decydowanie o ilości spożywanych pokarmów. Dziecko instynktownie wyczuwa, jaka porcja wystarczy mu do zaspokojenia głodu. Dziecko, które musi zjeść więcej, przestaje kontrolować swoje potrzeby i w przyszłości może mieć nadwagę lub nawet popaść w otyłość;

• pamiętać, aby jadłospis dziecka był urozmaicony. Z owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych, nabiału, chudego mięsa i ryb można przygotować wiele dań. Posiłki będą zdrowsze, jeśli ograniczy się sól i w dużym stopniu wyeliminuje cukier;
• gdy zauważymy, że dziecko najchętniej jadłoby ciągle to samo i nie chce spróbować innych, bardziej wartościowych produktów, nie należy wpadać w panikę. Należy uszanować upodobania dziecka i odczekać kilka dni. Istnieje duża szansa na to, że po kilku dniach jedzenia tego samego maluch chętnie spróbuje innych przygotowanych przez rodzica potraw;
• nie powinno się kierować się własnymi upodobaniami smakowymi, gdyż nie wiadomo, które produkty i dania nie będą smakowały dziecku;
• warto starać się włączyć dziecko do zabawy w kuchni i wspólnego rodzinnego gotowania[1].

Główne zasady planowania jadłospisów sezonowych

Oprócz odpowiedniego zestawienia posiłków i właściwego doboru potraw należy pamiętać o kilku następujących zasadach:

• w pełni wykorzystywać produkty sezonowe i zwracać uwagę na różnorodność posiłków. Wiosną jak najwcześniej podawać choćby w małych ilościach: zieloną pietruszkę, szczypiorek, koperek, szpinak, sałatę zieloną, rzodkiewki, młodą cebulkę, botwinę, natomiast podczas lata i wczesnej jesieni należy korzystać z dużej ilości warzyw i owoców. Niektóre sezonowe warzywa i owoce są bardzo bogatym źródłem składników mineralnych i witamin, a niewykorzystanie ich we właściwym czasie jest dla dziecka ogromną stratą;

• trzeba bacznie zwracać uwagę na barwy zestawionych potraw. Kolor potraw wywiera duży wpływ na apetyt dziecka i budzi zainteresowanie jedzeniem, i odwrotnie: potrawy bezbarwne dziecko spożywa obojętnie. Przykład: zupa ogórkowa i kluseczki z mięsem stanowią prawidłowe zestawienie, jeśli chodzi o dobór składników odżywczych, natomiast są posiłkiem nieciekawym dla dziecka. Jeśli zupę ogórkową zastąpimy barszczem zabielanym z ziemniakami, a do kluseczek dodamy porcję szpinaku, brokuł lub liście zielonej sałaty wygląd zewnętrzny posiłku poprawi się, a to z kolei wpłynie na apetyt dziecka;
• nie należy łączyć w jednym posiłku kilku potraw kwaśnych, np. zupy ogórkowej, barszczu, zupy pomidorowej czy szczawiowej z podaną przy drugim daniu surówką z kiszonej kapusty, ogórkami kiszonymi, kisielem żurawinowym lub kompotem z wiśni. Pożądane jest jednak bardzo, aby jedna potrawa w obiedzie była orzeźwiająco kwaśna, gdyż naturalne kwasy zawarte w owocach czy warzywach wpływają pobudzająco na wydzielanie soków trawiennych, a tym samym na apetyt dziecka;
• smak potraw starannie wzbogacać ziołami;
• trzeba zwracać uwagę na koncentrację (stężenie) potraw. Dzieci, zwłaszcza małe, powinny otrzymywać pożywienie skoncentrowane w stosunku do jego objętości. Duża ilość mało treściwej zupy lub słabej kawy zbożowej z niewielką ilością mleka powoduje pozorne uczucie nasycenia, przez wypełnienie przewodu pokarmowego płynem, choć w rzeczywistości dziecko nie będzie odpowiednio nakarmione. Im dziecko ma mniejsze łaknienie, tym bardziej skoncentrowane powinno dostawać pokarmy, gdyż chodzi o kaloryczność pożywienia i dostarczenie jak największej ilości składników potrzebnych do prawidłowego rozwoju;
• należy dbać, by w posiłkach produkty były zestawiane w sposób zapewniający zachowanie bardzo ważnej dla ustroju człowieka równowagi kwasowo-zasadowej. Decydują o niej składniki mineralne zawarte w produktach. Dzięki dużej zawartości sodu, potasu, wapnia i magnezu warzywa, owoce i mleko należą do produktów zasadotwórczych (alkalizujących), natomiast produkty zbożowe (pieczywo, mąki, kasze), mięso, ryby, wędliny, jaja należą do produktów kwasotwórczych (zakwaszających), gdyż głównymi składnikami mineralnymi występującymi w tych produktach są: chlor, fosfor i siarka.

OPRACOWAŁA: Janina Wołot

(zaczerpnięto z czasopisma DORADCA DYREKTORA PRZEDSZKOLA